NHÂN NGÀY NƯỚC THẾ GIỚI (22.3): Sử dụng tiết kiệm tài nguyên nước dưới đất

Trữ lượng nước dưới đất có hạn

Thời gian qua, nước dưới đất ở địa bàn tỉnh được khai thác chủ yếu phục vụ cấp nước sinh hoạt khu vực đô thị, vùng nông thôn và sản xuất công nghiệp. Hoạt động khai thác nước dưới đất (KTNDĐ) tập trung tại khu vực đô thị, các huyện ven biển và các khu công nghiệp, khu kinh tế.

Theo kết quả điều tra của Liên đoàn Quy hoạch và Điều tra tài nguyên nước (TNN) miền Trung, trữ lượng nước dưới đất trên địa bàn tỉnh có thể khai thác khoảng 533 nghìn m3/ngày. Hiện tổng lượng nước dưới đất khai thác khoảng 450 nghìn m3/ngày, chiếm gần 85% lưu lượng có thể khai thác.

Ông Võ Minh Đức, Trưởng Phòng TNN - Khí tượng thủy văn (Sở TN&MT), cho biết: Các kết quả điều tra cơ bản TNN cho thấy, Bình Định không phải địa phương có trữ lượng nước dưới đất dồi dào. Việc sử dụng liên tục với lưu lượng lớn sẽ không đảm bảo an ninh cấp nước. Trường hợp khai thác vượt quá khả năng cấp nước của tầng chứa sẽ gây suy thoái, cạn kiệt và nguy cơ nhiễm mặn tầng chứa nước.

Trước tình hình này, UBND tỉnh ban hành quyết định phê duyệt danh mục, bản đồ phân vùng hạn chế KTNDĐ; khu vực phải đăng ký KTNDĐ và phương án thực hiện việc hạn chế KTNDĐ. Khu vực bản đồ phân vùng thuộc địa bàn huyện Phù Mỹ, Phù Cát, Tuy Phước, TX An Nhơn, Hoài Nhơn, TP Quy Nhơn; các khu công nghiệp, khu kinh tế trên địa bàn tỉnh. Trong đó, 74/104 xã, phường, thị trấn thuộc vùng hạn chế KTNDĐ và 103/104 xã, phường, thị trấn thuộc khu vực phải đăng ký KTNDĐ.

Các trường hợp phải đăng ký KTNDĐ là tổ chức, cá nhân có các công trình giếng khoan chiều sâu hơn 20 m và khai thác, sử dụng cho hoạt động sản xuất, kinh doanh, dịch vụ với quy mô không vượt quá 10 m3/ngày, đêm. Trường hợp quy mô khai thác vượt quá 10 m3/ngày, đêm, các tổ chức, cá nhân phải lập hồ sơ đề nghị cấp giấy phép khai thác, sử dụng nước dưới đất.

Cần sử dụng tiết kiệm, hiệu quả

Bà Nguyễn Thị Bích Phượng, Trưởng Phòng TN&MT huyện Tuy Phước, cho biết: Phòng TN&MT tham mưu UBND huyện Tuy Phước giao UBND cấp xã căn cứ danh mục, bản đồ khu vực phải đăng ký KTNDĐ rà soát, lập danh sách các tổ chức, cá nhân có giếng khoan KTNDĐ trên địa bàn huyện. Qua đó, vừa tạo điều kiện thuận lợi cho các trường hợp đăng ký KTNDĐ, vừa nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước đối với hoạt động này.

“Nhìn chung, các tổ chức, cá nhân hoạt động liên quan đến thăm dò, khai thác, sử dụng TNN dưới đất tuân thủ đúng các quy định; nhất là việc hạn chế KTNDĐ theo phương án UBND tỉnh đưa ra”, bà Phượng thông tin thêm.

Theo Phòng TNN - Khí tượng thủy văn, để hạn chế KTNDĐ, ngành chức năng và chính quyền các địa phương siết chặt hoạt động cấp phép thăm dò, khai thác và công tác hậu kiểm. Từ năm 2015 đến nay, trên địa bàn tỉnh có 111 giấy phép KTNDĐ được cấp. Trong năm 2023, Sở TN&MT lập đoàn kiểm tra đối với 4 cơ sở thuộc lĩnh vực khoan; chế biến đá; chăn nuôi heo; may, nhuộm có hoạt động khai thác, sử dụng nước dưới đất.

Qua đó, chỉ ra các thiếu sót, tồn tại và đề nghị các cơ sở thực hiện khai thác, sử dụng TNN theo quy định tại Thông tư số 17/2021/TT-BTNMT; chấp hành đúng quy định pháp luật về hành nghề khoan nước dưới đất. Ngoài ra, tham mưu UBND tỉnh chỉ đạo UBND cấp huyện tăng cường kiểm tra, giám sát và nhắc nhở các tổ chức, cá nhân chấp hành nghiêm quy định về khai thác, sử dụng TNN.

Ông Huỳnh Quang Vinh, Phó Giám đốc Sở TN&MT, cho hay: Ngày Nước thế giới (22.3) năm 2024 với chủ đề “Nước cho hòa bình”, tập trung vào vai trò quan trọng của TNN đối với sự ổn định và thịnh vượng của thế giới. Do đó, các cấp, các ngành, địa phương; từng tổ chức, cá nhân cần tăng cường bảo vệ, khai thác, sử dụng tiết kiệm và hiệu quả TNN nói chung, nước dưới đất nói riêng. Trước mắt, chú trọng bảo vệ nguồn nước dưới đất tại các khu vực bị khai thác quá mức hoặc bị suy thoái nghiêm trọng; các khu vực nước dưới đất có nguy cơ cạn kiệt, ô nhiễm, xâm nhập mặn và các khu vực tiềm ẩn sụt, lún đất.

VĂN LỰC